Tri parimet
Tri parimet dhe argumentet e tyre.
Titulli i Librit: “Tri Parimet”
Titulli i librit në origjinal: “شرح ثلاثة الأصول”
Autor: Shejhul islam, Muhamed bin Abdulvehab (RahimehUllah)
Përktheu: Xhabir Sheme
Rencensoi: Enes Ajdini
Parathënie:
Falënderimet i takojnë vetëm Allahut të Madhëruar. Mëshira dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të Dërguarin e fundit, Muhamedin (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) mbi familjen e tij, shokët e tij dhe mbi të gjithë atë që ndjekin rrugën e tij deri në ditën e Fundit!
Transmetohet nga Ebi Hurejra (radijAllahu ‘anhu), nga i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) se ka thënë: “Me të vërtetë Allahu i dërgon këtij populli në krye të çdo njëqind vjetësh dikë që t’ua ripërtërijë atyre fenë.”[1]
Prej këtyre është edhe shejhu i islamit, Muhamed bin Abdulvehab (RahimehUllah). U lind ky dijetar në qytetin e El Ujejne në vitin 1115 h. në një shtëpi që shquhej për dijen. Babai i tij ka qenë dijetar i madh, ndërsa gjyshi i tij, Sulejmani, ka qenë dijetari i Nexhdit në kohën e tij. Shejhu e mësoi Kuranin përmendësh para pjekurisë, që në moshën dhjetë vjeçare. Ai ishte i dhënë shumë pas librave të shejhul islam, Ibën Tejmije dhe nxënësit të tij, Ibën el Kajjim (Allahu i mëshiroftë!). Armiqtë e islamit nuk qëndruan pa folur edhe kundra këtij dijetarit të madh. Fushata e tyre nuk la pa përfshirë edhe një pjesë të mirë të muslimanëve që dashur padashur u bënë “viktima” të kësaj lufte. Ka shumë prej muslimanëve që mendojnë se shejh Muhamed bin Abduluehabi ka ardhur me Fe të re apo me medh-heb të ri.
Ky është një gabim shumë i madh. Shejhul islam, Muhamed bin Abduluehab (RahimehUllah) nuk ka ardhur me asgjë të re, por ai ishte pasuesi i të Dërguarit të Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem), shokëve të tij dhe të atyre që erdhëm më pas. Ai i bëri thirrje njerëzve që të largohen nga adhurimi i varreve, idhujve, pemëve, gurëve etj. që në kohën e tij ishin shumë të përhapura. Dhe i thirri njerëzit në teuhidin e pastër, që të adhurohet vetëm Një Zot. Kjo pra, ka qenë thirrja e këtij dijetari të madh (RahimehUllah).
Fjala e shejh Salih el Feuzanit në lidhje me thirrjen dhe librat e dijetarit të madh, Muhamed bin Abdulvehab
Është pyetur shejhu bujar, dijetari i madh, Salih el Feuzani (Allahu e ruajtë!): Shejh i nderuar, a konsiderohet bidatçi ai person i cili ofendon dhe flet kundër thirrjes së dijetarit novator (përtërirës), Muhamed bin Abdulvehab (RahimehUllah) edhe pse qëllimi i tij mund të jetë i mirë?
Shejhu u përgjigj: Sikur qëllimi i tij të kishte qenë i mirë, ai nuk do të kishte folur keq për thirrjen e shejh Muhamed Abdulvehab-it. Por një gjë e tillë ndodh nga qëllimi i keq. Çfarë e shtyn atë të flas keqë për shejhun? Nëse ky gjen ndonjë gabim të shejhut, të na e sqarojë atë neve, të na e sqarojë gabimin e shejhut. Falënderimet i takojnë Allahut, librat e tij janë prezente, shkrimet e tij po ashtu. Më sill mua një gabim nga çdo lloj libri apo shkrese të tij. Përkundrazi, ato janë të mbushura me verifikime dhe recensime, me dije e këshillë, sa që kur i lexon ato, gjen dritë në zemrën tënde.
Gjithashtu gjen dashuri për të mirën dhe thirrjen tek Allahu i Madhëruar. Megjithatë nuk ka çudi, pasi që edhe i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) është akuzuar dhe i janë thënë fjalë të shumta nga armiqtë e islamit. I është thënë se ai është magjistar, i çmendur, etj. Siç e ka përmendur Allahu i Madhëruar këtë gjë në Kuran; se ata i thoshin se ai është poet, i mësuar nga dikush tjetër, i çmendur, e shumë fjalë të tjera fyese si këto. Po kështu, kanë thënë edhe për pejgamberët e mëparshëm, se ata kanë dashur të sundojnë mbi njerëzit dhe të marrin pushtet, etj. Këtë e kanë thënë për Musain dhe Harunin (‘alejhimus-salatu ues-selam) “…dhe që ju të dy të mund të keni madhështi në tokë. Ne nuk do t’ju besojmë ju të dyve.” Ndërsa Nuhut i thanë: “Ai nuk është më tepër veçse një njeri sikur edhe ju, kërkon të bëhet mbisudues mbi ju.” D.m.th. kërkon pushtet dhe ngritje mbi ju. Kështu e akuzuan Nuhun se gjoja ai kërkonte të kishte vend më të ngritur tek ata dhe të kishte pushtet mbi njerëzit.
Pra, kjo nuk është për t’u habitur, që të akuzohet shejhu i islamit, Muhamed bin Abdulvehabi, e të thuhet për të ajo që është thënë, pasi që kjo u është thënë edhe pejgamberëve. Por ne mund t’i kthehemi fjalëve të shejhut dhe shkrimeve të tij dhe shohim; nëse gjejmë ndonjë gabim, e sqarojmë atë gabim dhe ia bëjmë të qartë njerëzve. E nëse ato (librat dhe shkrimet) janë ndryshe nga kjo, dhe ashtu janë (El-hamdulilah), të gjitha ato janë përmbledhje të mira nga Libri i Allahut, nga Suneti i të Dërguarit të Tij (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) dhe udhëzimet e selefëve tanë të mirë.
Kështu që, muslimani nuk ka rrugë tjetër veçse të pranojë të vërtetën dhe të ecë me të vërtetën që të mos humb rrugë dhe të mos sprovohet me verbim të syçelësisë, sepse nëse njeriut i bëhet e qartë e vërteta dhe nuk e pranon atë, atëherë ai sprovohet me devijim dhe shmangie nga e vërteta. Allahu na ruajtë nga kjo! Pra, sprovohet me devijim dhe shmangie: “Dhe Ne do t’i largojmë zemrat dhe sytë e tyre larg (rrugës së drejtë), pasi ata nuk pranuan të besojnë në të herën e parë dhe ne do t’i lëmë ata të enden verbërisht në cënimet e tyre.” “Kështu, kur ata u larguan (nga Rruga e Allahut), Allahu ua largoi zemrat. Dhe Allahu nuk e udhëzon popullin e prishur dhe tejkalues të kufijve.” Është detyrë për muslimanin që ta pranojë të vërtetën para se të sprovohet me të pavërtetën, verbim të syçelësisë dhe shmangie nga e vërteta. Atë nuk duhet ta pushtojë epshi apo të dëgjojë fjalët e njerëzve. Nëse ti dëgjon nga dikush që të flasë fjalë të keqe për shejh Muhamed bin Abduluehab, mos e prano atë deri sa të kthehesh te librat e shejhut. Kthehu tek fjalët e shejhut, tek librat dhe shkrimet e tij. Në këtë mënyrë e ballafaqon atë që ke dëgjuar për shkrimet e tij dhe ke për të parë se kjo është shpifje dhe gënjeshtër kundër tij. Por që ta pranosh atë fjalë pa u kthyer tek fjalët e shejhut, kjo gjë është prej hauasë (epshit, pasionit) Allahu na ruajtë![2]
Përkthyesi
Me emrin e Allahut, i Gjithëmëshirshmi, Mëshirëploti
Dije, Allahu të mëshiroftë, se është detyrë mbi ne që t’i mësojmë katër çështje:
E para: Dija.[3] Dhe ajo është njohja e Allahut të Madhëruar, njohja e të Dërguarit të Tij (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) si dhe njohja e fesë islame me argumenta.
E dyta: Të punuarit me këtë dije.
E treta: Thirrja për tek kjo dije.[4]
E katërta: Durimi ndaj dëmeve që mund të ndodhin gjatë kësaj thirrjeje.[5]
Argument për këtë është Fjala e Allahut të Madhëruar:
وَالْعَصْرِ إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِي خُسْرٍإِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ
“(Betohem) për kohën! Me të vërtetë që njeriu është në humbje të plotë. Përveç atyre që besojnë dhe punojnë mirësi e drejtësi, edhe që e këshillojnë njëri-tjetrin për të vërtetën edhe të jenë të durueshëm.” [El Asër, 1-3] [6]
Imam Shafiu (RahimehUllah) ka thënë: “Sikur Allahu i Madhëruar të mos zbriste argument tjetër për krijesat e Tij vetëm se këtë sure, kjo do t’u mjaftonte atyre.”
Buhariu ka thënë: Kapitulli: “Dija para fjalës dhe punës.” Argument për këtë është Fjala e Allahut të Lartësuar:
فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنبِكَ
“Dije pra, se padyshim nuk ka të adhuruar tjetër të merituar pos Allahut dhe kërko falje për gjynahin tënd.” [Muhamed, 19]
Pra, Allahu i Madhëruar e nisi me dijen para fjalës dhe punës.[7]
Dije, Allahu të mëshiroftë, se është obligim për çdo musliman dhe muslimane që t’i mësojë tri çështje si dhe të punojë me to:
E para: Allahu i Madhëruar është Ai i Cili na ka krijuar, Ai është Furnizuesi ynë dhe nuk na ka lënë në shpërkujdesje por na dërgoi të dërguar[8]. Kush i binden (përgjigjet) thirrjes së tij do të hyj në xhenet[9] dhe kush e kundërshton atë (nuk i bindet) do të hyj në zjarr.[10] Argument për këtë është Fjala e Allahut të Madhëruar:
انَّا أَرْسَلْنَا إِلَيْكُمْ رَسُولاً شَاهِداً عَلَيْكُمْ كَمَا أَرْسَلْنَا إِلَى فِرْعَوْنَ رَسُولاً فَعَصَى فِرْعَوْنُ الرَّسُولَ فَأَخَذْنَاهُ أَخْذاً وَبِيلا
“Vërtet që Ne ju kemi çuar juve të dërguar për të dëshmuar mbi ju, ashtu siç çuam të dërguar te Faraoni. Por Faraoni nuk iu bind të dërguarit, andaj Ne e mbërthyem atë me ndëshkim të ashpër.” [El Muzemil, 15-16]
E dyta: Allahu i Madhëruar nuk është i kënaqur që t’i shoqërohet Atij shokë në adhurim, qoftë ai engjëll i afërt apo i dërguar. Argument për këtë është Fjala e Allahut të Lartësuar:
وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَداً
“Dhe vërtet që xhamitë janë për Allahun, kështu që mos lutni asnjë tjetër bashkë me Allahun.” [El Xhinë, 18]
E treta: Me të vërtetë kush i bindet të Dërguarit dhe e njëson Allahun e Madhëruar, nuk i lejohet atij që t’i dojë ata të cilët e kundërshtojnë Allahun dhe të Dërguarin e Tij, edhe nëse (ai kundërshtuesi) është prej njerëzve më të afërm. Argument është Fjala e Allahut të Madhëruar:
لَا تَجِدُ قَوْماً يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آبَاءهُمْ أَوْ أَبْنَاءهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ أُوْلَئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ وَأَيَّدَهُم بِرُوحٍ مِّنْهُ وَيُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ أُوْلَئِكَ حِزْبُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
“Nuk gjen popull që e beson Allahun dhe ditën e gjykimit, e ta dojë atë që e kundërshton Allahun dhe të dërguarin e Tij, edhe sikur të jenë ata prindërit e tyre, ose fëmijët e tyre, ose vëllezërit e tyre, ose farefisi i tyre. Ata janë që në zemrat e tyre (Ai) ka skalitur besimin dhe e ka forcuar me shpirt nga ana e Tij dhe ata do t’i shpjerrë në xhenete, nëpër të cilët rrjedhin lumenj. Aty janë, përgjithmonë. Allahu ua ka pëlqyer punën e tyre dhe ata janë të kënaqur me shpërblimin e Tij. Të tillët janë palë e Allahut, ta dini pra, se pala e Allahut janë ata të shpëtuarit.” [El Muxhadileh, 22]
Parimi i parë:
Dije, Allahu të udhëzoftë në bindjen ndaj Tij! Me të vërtetë El Hanifijjete[11] është feja e Ibrahimit (‘alejhis–selam): të adhurosh Allahun Një e të vetëm duke ia përkushtuar fenë vetëm Atij. Me këtë gjë (besimin e pastër Islam në Një Zot të vetëm) Allahu i Madhëruar i urdhëroi të gjithë njerëzit, e për këtë arsye i krijoi ata. Siç thotë Allahu i Lartësuar:
وَمَا خَلَقْتُ الجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ
“Dhe Unë nuk i kam krijuar xhinët dhe njerëzit vetëm që të më adhurojnë Mua” [Edh Dharijat, 56]. “Të më adhurojnë Mua” d.m.th. të më njësojnë.
Çështja më madhore për zbatimin e secilës Allahu i Lartësuar ka urdhëruar është Teuhidi: dhe ai është të veçuarit e Allahut në adhurim. Ndërsa çështja më të mëdhore prej secilës Allahu i Madhëruar na ka ndaluar është Shirku: dhe ai është të lutësh dikë tjetër bashkë me Allahun.
Argument për këtë është Fjala e Allahut, Një e të vetëm:
وَاعْبُدُواْ اللّهَ وَلاَ تُشْرِكُواْ بِهِ شَيْئاً
“Adhuroni Allahun dhe mos i shoqëroni Atij asgjë.” [En Nisa, 36]
Nëse të thuhet ty: Kush janë tri parimet, njohjen e të cilave çdo njeri e ka obligim?
Thuaj: Njohja nga ana e robit (njeriut) Zotin e tij, fenë e Tij si dhe njohja e të Dërguarit të Tij, Muhamedit (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem).
Nëse ty të thuhet: Kush është Zoti yt?
Thuaj: Zoti im është Allahu, i Cili përkujdeset për mua si dhe për të gjitha krijesat me mirësitë e Tij. Ai është i Adhuruari im, dhe unë nuk kam të Adhuruar tjetër përveç Tij. Argument për këtë është Fjala e Allahut të Lartësuar:
الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
“Falënderimet i takojnë vetëm Allahut, Zotit të botëve.” [El Fatiha,1]
Çdo gjë tjetër përveç Allahut të Madhëruar është krijim i Tij…e edhe unë jam njëri prej krijesave të Tij.
Nëse ty të thuhet: Si e njohje Zotin tënd?
Thuaj: Me anë të argumenteve dhe me anë të krijesave të Tij.
Prej argumenteve të Tij është: Dita dhe Nata, Dielli dhe Hëna.
Prej krijesave të Tij: Shtatë qiejt dhe shtatë tokat dhe çfarë ka në brendësi të tyre dhe ndërmjet tyre. Argument për këtë është Fjala e Allahut të Lartësuar:
وَمِنْ آيَاتِهِ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ لَا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلَا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَهُنَّ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُون
“Dhe prej argumenteve të Tij janë nata dhe dita edhe dielli dhe hëna. Mos u bini në sexhde as diellit e as hënës, por bini në sexhde vetëm ndaj Allahut i Cili i krijoi ato, nëse jeni vërtet që e adhuroni Atë.” [Fusilet, 37]
Gjithashtu Fjala e Tij:
إنَّ رَبَّكُمُ اللّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثاً وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ أَلاَ لَهُ الْخَلْقُ وَالأَمْرُ تَبَارَكَ اللّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ
“Vërtet që Zoti juaj është Allahu, i Cili krijoi qiejt dhe tokën në gjashtë ditë dhe pastaj Ai Isteva (u ngrit lart e qëndroi mbi) Arsh. Ai sjell natën si mbulesë të ditës dhe secila duke synuar tjetrën pandërprerë;dhe Ai krijoi edhe diellin, edhe hënën, edhe yjet të nënshtruar ndaj urdhërit të Tij. Padyshim që i Tij është krijimi dhe komandimi. I Lartësuar qoftë Allahu, Zoti i aleminit.” [El Araf, 54]
Zoti është Ai i Cili meriton të adhurohet me të drejtë. Argument për këtë është Fjala e Allahut të Madhëruar:
يَا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُواْ رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُون الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الأَرْضَ فِرَاشاً وَالسَّمَاء بِنَاء وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاء ً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقاً لَّكُمْ فَلاَ تَجْعَلُواْ لِلّهِ أَندَاداً وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ
“O njerëz! Adhuroni Allahun, Zotin tuaj, i Cili ju krijoi ju dhe ata që ishin para jush, që të mund të bëheni të përkushtuar. I Cili e ka bërë tokën vend pushimi për ju dhe qiellin me kupë si mbulesë duke dërguar që andej ujë për të prodhuar fruta si furnizim për ju. Atëherë pra, mos i vini shokë Allahut (në adhurim) kur ju e dini.” [El Bekare, 21-22]
Ibën Kethiri (RahimehUllah) ka thënë: “Krijuesi i këtyre gjërave, Ai është i Cili e meriton adhurimin.”
Prej llojeve të adhurimit me të cilat Allahu i Madhëruar na ka urdhëruar përmendim: Islami, Besimi dhe Ihsani. Po ashtu prej tyre: Lutja, frika, shpresa, mbështetja, dëshira, frikrespekti, nënshtrimi, druajtja, të kthyherit tek Allahu, kërkimi i ndihmës, kërkimi i mbrojtjes, përgjërimi, bërja kurban, en nedhru (përmbushja e zotimit) si dhe të tjera adhurime përveç tyre për të cilat Allahu ka urdhërur. Pra, që të gjitha këto janë vetëm për Allahun e Madhëruar.[12] Argument për këtë është Fjala e Allahut të Madhëruar:
وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَداً
“Dhe vërtet që xhamitë janë për Allahun, kështu që mos lutni asnjë tjetër bashkë me Allahun.” [El Xhinë, 18]
Kush i kryhen ndonjë nga këto për tjetërkënd përveç Allahut, atëherë ai është mushrik-kafir. Argument për këtë është Fjala e Allahut:
وَمَن يَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَهاً آخَرَ لَا بُرْهَانَ لَهُ بِهِ فَإِنَّمَا حِسَابُهُ عِندَ رَبِّهِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ
“Dhe kushdo që lut (ose adhuron) në vend të Allahut çdo zot tjetër për të cilin nuk ka asnjë provë, atëherë llogaria e tij është vetëm te Zoti i tij. Vërtet që jobesimtarët nuk do të kanë kurrë sukses.” [El Muminun, 11]
Argument nga hadithi:
“Duaja (lutja) është truri i adhurimit”[13]
Po ashtu Fjala e Allahut të Lartësuar:
وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ
“Dhe Zoti juaj thotë: “M’u lutni Mua, Unë do t’ju përgjigjem. Me të vërtetë se ata të cilët e përbuzin adhurimin ndaj Meje, ata padyshim që do të hyjnë në xhehenem me poshtërim!” [El Gafir, 60]
* Argumenti për frikën. Fjala e Allahut të Madhëruar:
فَلاَ تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ
“Kështu që, mos iu frikësoni atyre aspak, por m’u frikësoni vetëm Mua, nëse jeni besimtarë të vërtetë.” [Al Imran, 175]
* Argumenti për shpresën. Fjala e Allahut të Madhëruar:
فَمَن كَانَ يَرْجُو لِقَاء رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلاً صَالِحاً وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَداً
“Kështu pra, kushdo që shpreson për takimin me Zotin e tij, le të punojë mirësie drejtësi dhe të mos i bashkojë askënd për shok në adhurim Zotit të tij.” [El Kehf, 110]
* Argumenti për mbështetjen. Fjala e Allahut të Lartësuar:
وَعَلَى اللّهِ فَتَوَكَّلُواْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ
“Dhe mbështetja juaj vetëm tek Allahu të jetë, nëse jeni besimtarë të vërtetë.” [El Maide, 23]
Po ashtu Fjala e Allahut të Madhëruar:
وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ
“Dhe kushdo që mbështetet tek Allahu, atëherë Ai do t’i mjaftojë atij plotësisht.” [Et Talak, 3]
* Argumenti për dëshirën (e cila është e shoqëruar më shpresë), frikrespektin dhe nënshtrimin. Fjala e Allahut të Madhëruar:
إِنَّهُمْ كَانُوا يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَيَدْعُونَنَا رَغَباً وَرَهَباً وَكَانُوا لَنَا خَاشِعِينَ
“Ata vërtet që ishin që nxitonin të bënin punë të mira dhe gjithnjë na luteshin Neve me shpresë dhe frikë dhe gjithnjë nënshtroheshin ndaj Nesh.” [El Enbija, 90]
* Argumenti për druajtjen. Fjala e Allahut të Madhëruar:
فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِي
“Kështu që, mos iu frikësoni atyre, por m’u frikësoni vetëm Mua!” [El Bekare, 150]
* Argumenti për të kthyherit tek Allahu. Fjala e Allahut të Madhëruar:
وَأَنِيبُوا إِلَى رَبِّكُمْ وَأَسْلِمُوا لَهُ
“Dhe kthehuni tek Zoti juaj dhe nënshtrojuni Atij.” [Ez Zumer, 54]
* Argumenti për kërkimin e ndihmës. Fjala e Allahut të Madhëruar:
إِيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ
“Vetëm Ty të adhurojmë dhe vetëm Ty të mbështetemi e të kërkojmë ndihmë.” [El Fatiha, 1]
Ndërsa në hadith thuhet:
“إذا استعنت فاستعن بالله”
“Nëse kërkon ndihmë kërko vetëm nga Allahu.”[14]
* Argumenti për kërkimin e mbrojtjes. Fjala e Allahut të Madhëruar:
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ
“Thuaj: “Mbrohem (me Allahun) Zotin e agimit. ” [El Felek, 1]
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ
“Thuaj: “Mbrohem (me Allahun) Zotin e njerëzve.” [Nas, 1]
* Argumenti për përgjërimin. Fjala e Allahut të Madhëruar:
إِذْ تَسْتَغِيثُونَ رَبَّكُمْ فَاسْتَجَابَ لَكُمْ
“(Përkujtoni) kur ju kërkuat ndihmë me përgjërim te Zotit tuaj dhe Ai u përgjigj.” [El Enfal, 9]
* Argumenti për bërjen kurban. Fjala e Allahut të Madhëruar:
قُلْ إِنَّ صَلاَتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَبِذَلِكَ أُمِرْتُ وَأَنَاْ أَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ
“Thuaj: “Sigurisht falja ime, kurbani im, jeta ime dhe vdekja ime janë për Allahun, Zotin e botëve. Ai nuk ka asnjë shok e të barabartë me Të.” [El Enam, 162-163]
Ndërsa nga hadithi: “E mallkoftë Allahu atë i cili therë për tjetër kënd përveç Allahut.”[15]
* Argumenti për en nedhru (përmbushjen e zotimit). Fjala e Allahut të Madhëruar:
يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْماً كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيراً
“Ata (janë të cilët) përmbushin betimet (e tyre) dhe i frikësohen një Dite, e keqja e së cilës ka përmasa të mëdha.” [El Insan, 7]
Parimi i dytë:
Njohja e fesë islame me argumenta dhe ajo është: dorëzimi (nënshtrimi) ndaj Allahut me teuhid (me njësim) dhe nënshtrimi ndaj Tij me bindje si dhe largimi prej idhujtarisë (shirkut) dhe idhujtarëve.
Ajo përmbledh tri kategori:
01 - Islami
02 - Besimi
03 - Ihsani
Dhe secila nga këto kategori ka shtyllat e saj.[16]
Shtyllat e Islamit janë pesë:
Dëshmia se nuk ka të adhuruar tjetër me të drejtë përveç Allahut, e se Muhamedi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) është i Dërguari i Allahut. Falja e namazit, dhënia e zekatit, agjërimi i Ramazanit si dhe bërja e haxhit në Shtëpinë e Shenjtë (Kabe).
Argumenti për dëshminë është Fjala e Allahut të Madhëruar:
شَهِدَ اللّهُ أَنَّهُ لاَ إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ وَالْمَلاَئِكَةُ وَأُوْلُواْ الْعِلْمِ قَآئِمَاً بِالْقِسْطِ لاَ إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
“Allahu dëshmon se nuk ka të adhuruar tjetër me të drejtë përveç Atij; edhe melekët, edhe ata që kanë mend e që dinë. Ai e mban Krijimin e Tij në Drejtësi të plotë. Askush nuk ka të drejtë të adhurohet përveç Atij, i Gjithëfuqishmi, më i Urti Gjithëgjykues.” [Al Imran, 18]
Kuptimi i të cilës është: Nuk ka të të adhuruar tjetër më të drejtë përveç Allahut.
Me “La ilahe” është për qëllim mohimi i çdo gjëje që adhurohet përveç Allahut. Ndërsa “il lAllah” është pohimi (me ngulm) se vetëm Allahu është Ai i Cili e meriton adhurimin me të drejtë. Ai nuk ka shok në adhurim ndaj Tij, ashtu siç Ai nuk ka shok në sundimin e Tij. Kuptimin e së cilës na e sqaron Fjala e Allahut të Madhëruar:
وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ إِنَّنِي بَرَاء مِّمَّا تَعْبُدُون إِلَّا الَّذِي فَطَرَنِي فَإِنَّهُ سَيَهْدِينِ وَجَعَلَهَا كَلِمَةً بَاقِيَةً فِي عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ
“Dhe (kujto) kur Ibrahimi i tha babait të tij dhe popullit të tij: “Me të vërtetë që unë jam i pafajshëm nga çfarë ju adhuroni në vend të Atij i Cili më krijoi mua dhe padyshim që Ai do të më udhëzojë mua.” Dhe ai (Ibrahimi) e bëri atë (fjalën La ilahe il lAllah) fjalë të jetonte ndër pasardhësit e tij, që ata të mund të riktheheshin.” [Ez Zuhruf, 26-28]
قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْاْ إِلَى كَلَمَةٍ سَوَاء بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلاَّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللّهَ وَلاَ نُشْرِكَ بِهِ شَيْئاً وَلاَ يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضاً أَرْبَاباً مِّن دُونِ اللّهِ فَإِن تَوَلَّوْاْ فَقُولُواْ اشْهَدُواْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ
“Thuaj: “O ithtarë të librave të parë! Ejani te një fjalë që është e drejtë dhe e përbashkët mes nesh dhe jush: që të mos adhurojmë askënd përveç Allahut, që të mos i vëmë shokë Atij në adhurim, dhe që asnjë prej nesh të mos marrë të tjerë për zot përveç Vetëm Allahut.” Pastaj në qoftë se ata largohen, thuaju: “Dëshmoni për ne se jemi muslimanë.” [Al Imran, 64]
Argumenti i pjesës së dytë së dëshmisë: Dhe se Muhamedi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) është i Dërguari i Allahut, është Fjala e Allahut të Madhëruar:
لَقَدْ جَاءكُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُم بِالْمُؤْمِنِينَ رَؤُوفٌ رَّحِيمٌ
“Vërtet që ju ka ardhur juve një i Dërguar nga vetë ju. Ai pikëllohet nëse juve ju bie ndonjë lëndim e vështirësi. Ai është i merakosur dhe i dëshiruar për ju dhe për besimtarët ai është që ndjen shumë, mëshirues.” [Et Teube, 128]
Kuptimi i dëshmisë: “Dhe se Muhamedi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) është i Dërguari i Allahut” bindja ndaj tij në atë që ai (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka urdhëruar, të besuarit në atë që ai (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka lajmëruar, të shmangurit (të larguarit) nga ajo që ai (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka ndaluar dhe të mos adhurohet Allahu ndryshe vetëm se me atë që Ai ka ligjëruar.
Argumeti për namazin dhe dhënien e zekatit, dhe shpjegimin i teuhidit është Fjala e Allahut të Madhëruar:
وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاء وَيُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَاةَ وَذَلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ
“Dhe ata nuk u urdhëruan për tjetër, pos asaj që të adhuronin vetëm Allahun dhe të mos adhuronin tjetër përveç a përkrah Tij, të kryenin faljen e detyruar të namazit e të jepnin zekatin: dhe kjo është feja e drejtë, e vërtetë.” [El Bejjine, 5]
Argumenti i agjërimit të Ramazanit. Fjala e Allahut të Madhëruar:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ
“O ju që keni besuar! Ju është urdhëruar juve edhe agjërimi siç u qe urdhëruar edhe atyre përpara jush me qëllim që të mund të bëheni el muttekunë (të përkushtuar).” [El Bekare, 183]
Argumenti për bërjen e Haxhit. Fjala e Allahut të Madhëruar:
وَلِلّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ الله غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ
“Dhe Haxhi është një detyrë që njerëzit i detyrohen Allahut për ta kryer, ata të cilët munden të përballojnë shpenzimet. Dhe kushdo që nuk beson, atëherë Allahu është më i Pasuri, nuk ka nevojë për askënd në alemin.” [Al Imran, 97]
Kategoria e dytë: Besimi[17]
Ai është shtatëdhjetë e disa degë, ku më e larta e saj është fjala La ilahe il la Allah, dhe më e ulta e saj është heqja e të pengesës nga rruga. Edhe turpi është prej degëve (pjesëve) të besimit.
Shtyllat e besimit janë gjashtë:
01 - Të besosh në Allahun e Madhëruar
02 - Të besosh në engjëjt e Tij
03 - Të besosh në librat e Tij
04 - Të besosh në të dërguarit e Tij
05 - Të besosh në ditën e Fundit
06 - Të besosh në paracaktimin e Allahut për mirë dhe për keq.
Argumenti për pesë kushtet e para të besimit është Fjala e Allahut të Madhëruar:
لَّيْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّواْ وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَـكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَالْمَلآئِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ
“Nuk është përkushtim se ju e ktheni fytyrën tuaj drejt lindjes dhe perëndimit, por përkushtim është (cilësi e atij) i cili beson në Allahun, në ditën e Fundit, në melekët, në Librin, në pejgambrët.” [El Bekare, 177]
Ndërsa argumenti për paracaktimin e Allahut është Fjala e Tij:
إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ
“Me të vërtetë që Ne e kemi krijuar çdo gjë me Kader.” [El Kamer, 49]
Kategoria e tretë: Ihsani.
Ka vetëm një shtyllë dhe ajo është: Ta adhurosh Allahun e Madhëruar sikur je duke e parë, se edhe pse ti nuk e shikon Atë, Ai me të vërtetë të shikon ty. Argument për këtë është Fjala e Allahut të Lartësuar:
إِنَّ اللّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَواْ وَّالَّذِينَ هُم مُّحْسِنُونَ
“Sigurisht që Allahu është me ata që i frikësohen Atij dhe që janë muhsinunë (mirëpunues).” [El Nahl. 128]
وَتَوَكَّلْ عَلَى الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ الَّذِي يَرَاكَ حِينَ تَقُومُ وَتَقَلُّبَكَ فِي السَّاجِدِينَ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
“Dhe mbështetu e vari shpresat tek i Gjithëfuqishmi, Mëshirëploti i Cili të sheh ty kur ti ngrihesh. Dhe lëvizjet e tua në mesin e atyre që bien në sexhde. Vërtet që Ai, vetëm Ai është Gjithëdëgjuesi, i Gjithëdituri.” [Esh Shuara, 217-220]
وَمَا تَكُونُ فِي شَأْنٍ وَمَا تَتْلُو مِنْهُ مِن قُرْآنٍ وَلاَ تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلاَّ كُنَّا عَلَيْكُمْ شُهُودا
“As ti (o Muhamed) nuk bën ndonjë vepër, as nuk këndon ndonjë pjesë nga Kurani dhe as ju nuk bëni ndonjë vepër, veçse Ne jemi Dëshmues mbi ju kur ju e kryeni atë.” [Junus, 61]
Argumenti nga suneti.
Hadithi i njohur i Xhibrilit i transmetuar nga Umeri (radijAllahu ‘anhu) i cili ka thënë: Një ditë ishim duke qëndruar me të Dërguarin e Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem), kur na u shfaq një burrë me rroba shumë të bardha dhe me flokë shumë të zinj, nuk dukeshin tek ai gjurmët e udhëtimit dhe askush nga ne nuk e njihte atë. U ul pranë Profetit (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) dhe mbështeti gjunjët e tij tek gjunjët e të Dërguarit të Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) dhe vendosi duart te kofshët e tij dhe tha: “O Muhamed, më trego për Islamin.” I Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) tha: “Islami është të dëshmuarit se nuk ka të adhuruar tjetër me të drejtë përveç Allahut dhe se Muhamedi është i Dërguari i Allahut, të falësh namazin, të japësh zekatin, të agjërosh muajin e Ramazanit dhe të kryhesh haxhin nëse ke mundësi.” Tha: “Të vërtetën ke thënë.” (Umeri thotë) U habitëm me të, edhe pyet edhe vërteton! Tha: “Më trego për besimin.” I Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) tha: “Të besosh në Allahun e Madhëruar, në engjëjt e Tij, në librat e Tij, në të dërguarit e Tij, në ditën e Fundit si dhe të besosh në paracaktimin e Allahut për mirë dhe për keq.” Tha: “Të vërtetën ke thënë.”
Tha: “Më trego për ihsanin.” I Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) tha: “Ta adhurosh Allahun e Madhëruar sikur je duke e parë, se edhe pse ti nuk e shikon Atë, Ai me të vërtetë të shikon ty.” Tha: “Më trego për Kiametin.” I Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) tha: “I pyeturi nuk di më shumë se ai që pyet në lidhje me të!” [18] Tha: “Më trego për shenjat e tij.” I Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) tha: “Kur të lindë robëresha zonjën e saj, kur të shihen barinjtë këmbëzbathur, të zhveshur e të mjerë se si garojnë në ndërtimin e ndërtesave të mëdha.” Tha (Umeri): Ai u largua ndërsa ne mbetëm të habitur. I Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) tha: “O Umer, a e di se kush ishte pyetësi?” Thashë: “Allahu dhe i Dërguari i Tij e dinë më së mirë!” i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) tha: “Ai ishte Xhibrili, erdhi që t’ua mësojë çështjet e fesë tuaj.” [19]
Parimi i tretë: [20]
Njohja e të Dërguarit tuaj, Muhamedit (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem).
Dhe ai është: Muhamed bin Abdullah bin Abdul Mutalib bin Hashimi, ndërsa Hashimi është prej kurejshve, e kurejshët janë prej arabëve. Arabët janë prej pasardhësve të Islamil bin Ibrahim el Khalil (Mikut të Allahut). Mbi të dhe mbi të Dërguarin tonë qofshin salavatet dhe selamet më të mira. Ai (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ndëroi jetë në moshën 63 vjeçare, ku prej tyre 40 vjeç i kaloi para se t’u bënte i Dërguar dhe 23 prej tyre i kaloi duke qenë Profet dhe i Dërguar. U bë Profet me Fjalën e Allahut të Madhëruar: “Lexo!” dhe u bë i Dërgua me Fjalën e Allahut të Madhëruar: “O ti i mbuluar!” Vendi i tij i lindjes është Meka dhe më pas migroi për në Medine. Allahu i Madhëruar e dërgoi atë çrrënjosës të shirkut dhe thirrës për në teuhid.
Argument për këtë është Fjala e Allahut të Madhëruar:
يَا أَيُّهَا الْمُدَّثِّر قُمْ فَأَنذِرْ وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ وَالرُّجْزَ فَاهْجُرْ وَلَا تَمْنُن تَسْتَكْثِرُ وَلِرَبِّكَ فَاصْبِرْ
“O ti i mbështjellur! Ngrihu dhe këshillo! Dhe madhëroje Zotin tënd! Dhe rrobat e tua pastro! Dhe larg nga Er Ruxhz qëndro! Dhe mos jep për të marrë më shumë! Dhe për hir të Zotit tënd, duro!” [El Mudethir, 1-7]
Kuptimi “Ngrihu dhe këshillo!” Është që të tërheqë vërejtjen (të ndaloi) prej shirkut dhe të ftoi për në teuhid (njësimin e Allahut).
“Dhe madhëroje Zotin tënd!” d.m.th. Madhëroje Atë me teuhid (duke e njësuar në të gjitha adhurimet).
“Dhe rrobat e tua pastro!” d.m.th. pastroi punët e tua prej shirkut.
“Dhe larg nga Er Ruxhzu qëndro!” Er Ruxhz: (Idhujt).
Me qëndrimi larg prej tyre është për qëllim braktisja e idhujve dhe idhujtarëve. I Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) kaloi plotë dhjetë vjetë duke ftuar në teuhid dhe mbas kësaj u ngritë në qiell dhe u urdhërua me pesë namazet. Mbas kësaj u fal në Meke tri vjetë e më pas u urdhërua (nga Allahu) që të bënte hixhret për në Medine.[21]
Hixhreti:
Me hixhretin është për qëllim: “Migrimi prej vendit të shirkut për në vendin e islamit.” Është detyrë mbi këtë popull (umet) që të bëjë hixhret prej vendit të shirkut për në vendin e islamit. E kjo (hixhreti) do të mbesë deri sa të bëhet Kiameti. Argument është Fjala e Allahut të Madhëruar:
إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلآئِكَةُ ظَالِمِي أَنْفُسِهِمْ قَالُواْ فِيمَ كُنتُمْ قَالُواْ كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الأَرْضِ قَالْوَاْ أَلَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُواْ فِيهَا فَأُوْلَـئِكَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَسَاءتْ مَصِيرا إِلاَّ الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاء وَالْوِلْدَانِ لاَ يَسْتَطِيعُونَ حِيلَةً وَلاَ يَهْتَدُونَ سَبِيلاً فَأُوْلَـئِكَ عَسَى اللّهُ أَن يَعْفُوَ عَنْهُمْ وَكَانَ اللّهُ عَفُوّاً غَفُوراً
“Sigurisht për ata të cilët melekët i marrin në vdekje ndërkohë që po i bënin padrejtësi vetvetes së tyre duke qëndruar me jobesimtarët, në një kohë kur shpërngulja ishte e detyrueshme për ta, ata u thonë: “Në çfarë gjendje ishit?” Ata përgjigjen: “Ne ishim të dobët dhe të shtypur në tokë.” Melekët u thonë: “A nuk ishte toka e Allahut e gjerë dhe e mjaftueshme për ju për t’u shpërngulur në të?” Njerëz të tillë do ta gjejnë vendbanimin e tyre në xhehenem. Sa përfundim i keq!“ Përveç të dobtëve, burra, gra dhe fëmijë, të cilët nuk mund të mendojnë ndonjë rrugëdalje dhe nuk janë në gjendje të drejtohen në rrugën e tyre. Për këta ka shpresë se Allahu do t’i falë. Dhe Allahu është kurdoherë Falës, gjithnjë Falës i Madh.” [El Nisa, 97-99]
Gjithashtu Fjala e Allahut:
يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ أَرْضِي وَاسِعَةٌ فَإِيَّايَ فَاعْبُدُونِ
“O robërit e Mi që më besoni! Vërtet që toka Ime është e gjerë. Pra, më adhuroni vetëm Mua.” [El Ankebut, 56]
El Begauiju (RahimehUllah) ka thënë: “Shkaku i zbritjes së këtij ajeti është për muslimanët të cilët nuk u larguan prej Mekes (nuk bën hixhret). Allahu i Madhëruar i thirri ata në emër të besimit.” [22]
Argumeti për hixhretin nga suneti është fjala e të Dërguarit të Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka thënë:
“لا تنقطع الهجرة حتى تنقطع التوبة و لا تنقطع التوبة حتى تطلع الشمس من مغربها”
“Nuk ndërpritet hixhretit derisa të ndërpritet pendimi, dhe nuk ndërpritet pendimi derisa të lindë dielli nga perëndimi.” [23]
Kur i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) u vendos në Medine u urdhërua (nga Allahu i Madhëruar) me plotësimin e sheriatit islam, siç janë: zekati, agjërimi, haxhi, xhihadi, ezani, urdhërimi për të mirë dhe ndalimi nga e keqja si dhe me dispozitat e tjera të fesë islame. Kjo periudhë zgjati dhjetë vjet, e pas kësaj ai ndërroi jetë, salavatet dhe selamet e Allahut qofshin mbi të, ndërsa feja e tij mbeti përgjithmon. Kjo pra, është feja e tij! Nuk ka mirësi veçse ai e udhëzoi umetin për tek ajo, dhe nuk ka ndonjë të keqe veçse ai i ndaloi prej saj. Mirësia të cilën ai (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ia tregoi popullit (umetit) është teuhidi dhe çdo gjë që Allahu i Madhëruar e do dhe është i kënaqur me të, ndërsa e keqja prej së cilës ai (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ndaloi është; shirku dhe çdo gjë që Allahu i Madhëruar e urren dhe e refuzon. Allahu i Madhëruar e dërgoi atë (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) për mbarë njerëzimin dhe e bëri obligim bindjen ndaj tij për xhindët dhe njerëzit. Argument është Fjala e Allahut të Madhëruar:
قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنِّي رَسُولُ اللّهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعاً
“Thuaj: “O njerëz! Vërtet që unë jam sjellë tek ju të gjithë si i Dërguar i Allahut.” [El Araf, 158]
Allahu i Madhëruar e plotësoi me të (sal-lAllahu ‘alejhi ue ‘ala Aalihi ue sel-lem) fenë. Argument është Fjala e Allahut të Madhëruar:
الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِيناً
“Këtë ditë Unë e përsosa fenë tuaj për ju, plotësova Mirësinë Time mbi ju dhe zgjodha për ju Islamin fe.” [El Maide, 3]
Argument për vdekjen e të Dërguarit të Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) është Fjala e Allahut të Madhëruar:
إِنَّكَ مَيِّتٌ وَإِنَّهُم مَّيِّتُون ثُمَّ إِنَّكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عِندَ رَبِّكُمْ تَخْتَصِمُونَ
“Sigurisht që ti do të vdesësh dhe padyshim që edhe ata do të vdesin, pastaj ditën e Ringjalljes, para Zotit tuaj ju do të haheni e do të kundërshtoheni mes njëri-tjetrit.” [Ez Zumer, 30-31]
“Të gjithë njerëzit do të vdesin e më pas do të ringjallen.” [24]
Argument është Fjala e Allahut të Madhëruar:
مِنْهَا خَلَقْنَاكُمْ وَفِيهَا نُعِيدُكُمْ وَمِنْهَا نُخْرِجُكُمْ تَارَةً أُخْرَى
“Prej saj Ne ju kemi krijuar, dhe në të do t’ju kthejmë ju, dhe prej saj Ne do t’ju nxjerrim ju përsëri edhe një herë tjetër.” [Ta Ha, 55]
Gjithashtu Fjala e Tij:
وَاللَّهُ أَنبَتَكُم مِّنَ الْأَرْضِ نَبَاتاً ثُمَّ يُعِيدُكُمْ فِيهَا وَيُخْرِجُكُمْ إِخْرَاجاً
“Dhe Allahu ju ka nxjerrë prej (dheut të) tokës?. Pastaj Ai do t’ju kthejë në të dhe do t’ju nxjerrë prej saj.” [Nuh, 17-18]
Dhe pas ringjalljes do të llogariten dhe do të shpërblehen për punët e tyre. Argument është Fjala e Allahut të Madhëruar:
وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ أَسَاؤُوا بِمَا عَمِلُوا وَيَجْزِيَ الَّذِينَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَى
“Që Ai të shpërblejë ata që kanë bërë të këqen me atë që ata kanë bërë dhe që Ai t’i shpërblejë ata që bëjnë mirë me më të mirën.” [En Nexhm, 31]
Kush e përgenjështron (mohon) ringjalljen ai ka bërë kufër. Argument është Fjala e Allahut të Madhëruar:
زَعَمَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَن لَّن يُبْعَثُوا قُلْ بَلَى وَرَبِّي لَتُبْعَثُنَّ ثُمَّ لَتُنَبَّؤُنَّ بِمَا عَمِلْتُمْ وَذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ
“Ata që nuk besuan, mendojnë se kurrë nuk do të ringjallen. Thuaju: “Po! Për Zotin tim! Ju padyshim që do të ringjalleni, pastaj ju do të njoftoheni për çfarë punuat dhe kjo është mjaft e lehtë për Allahun.” [Et Tegabun, 7] [25]
Allahu i Madhëruar i dërgoi të gjithë të dërguarit si përgëzues dhe qortues. Argument për këtë është Fjala e Allahut të Madhëruar:
رُّسُلاً مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُل
“Të Dërguar si përgëzues dhe si paralajmërues në mënyrë që njerëzimi të mos ketë më arsye për t’u shfajësuar ndaj Allahut pas të dërguarve.” [En Nisa, 165]
I pari prej tyre (të dërguarve) është Nuhu (‘alejhis–selam) dhe i fundi është Muhamedi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem). Argument për këtë është Fjala e Allahut të Madhëruar:
إِنَّا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ كَمَا أَوْحَيْنَا إِلَى نُوحٍ وَالنَّبِيِّينَ مِن بَعْدِهِ
“Vërtet, Ne të kemi frymëzuar ty (o Muhamed), siç frymëzuam Nuhin dhe pejgamberët pas tij.” [En Nisa, 163]
Çdo popull Allahu i Madhëruar i dërgoi të dërguar që prej Nuhut (‘alejhis–selam) e deri tek Muhamedi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) duke i urdhëruar që të adhuronin vetëm Allahun Një e të vetëm dhe duke i ndaluar ata nga adhurimi i tagutëve (idhujve). Argument për këtë është Fjala e Allahut të Madhëruar:
وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولاً أَنِ اعْبُدُواْ اللّهَ وَاجْتَنِبُواْ الطَّاغُوتَ
“Dhe me të vërtetë që Ne kemi dërguar te çdo popull të Dërguar (duke shpallur): “Adhuroni vetëm Allahun dhe shmanguni dhe i rrini larg tagutit.” [En Nahl, 36]
Allahu i Madhëruar e ka bërë obligim për të gjithë robërit e Tij që ta mohojnë tagutin dhe t’i besojnë Atij. Ibën el Kajjim (RahimehUllah) ka thënë: “Taguti është çdo gjë në lidhje me të cilin njeriu i ka kaluar kufijtë duke e adhuruar atë, duke e pasuar apo duke iu bindur.”
Tagutët janë shumë e më kryesorët janë pesë:
01 - Iblisi, mallkimi i Allahut qoftë mbi të!
02 - Kush adhurohet dhe ai është i kënaqur me këtë adhurimi.
03 - Kush i fton njerëzit në adhurimin e vetvetes.
04 - Kush pretendon se di diçka nga e fshehta.
05 - Kush gjykon me tjetër gjë pos asaj që ka zbritur Allahu.
Argument është Fjala e Allahut të Madhëruar:
لاَ إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ قَد تَّبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِن بِاللّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَىَ لاَ انفِصَامَ لَهَا
“Nuk ka detyrim në fe. Vërtet, Rruga e drejtë është bërë e qartë nga rruga e gabuar. Kushdo që mohon tagutin dhe beson në Allahun, atëherë ai është kapur për mbajtësin më të sigurt që nuk thyhet kurrë.” [El Bekare, 256]
Ky pra, është edhe kuptimi i fjalës “La ilahe il lAllah”
Argument nga hadithi:
“رأس الأمر الاسلام وعموده الصلاة و ذ روة سنامه الجهاد فى سبيل الله”
“Kreu i çdo çështjeje është Islami, shtylla e tij është namazi dhe kulmi i tij është xhihadi në rrugën e Allahut.” [26]
Allahu e di më së miri!
Ue sala Allahu ala Muhamedin ue alihi ue sahbihi ue sel-lem!
———————————————————————————————
[1] - “Silsiletu el Ehadithi es Sahihah” e imam Albanit (RahimehUllah) me nr. 599
[2] - Shkëputur nga DVD-ja me titull “Përgjegjësia e dijetarëve dhe e thirrësve.” Publikim i studios “Rrugët e Paqes.”
[3] - Dija në kuptimin gjuhësor: Dija është e kundërta e injorancës. Përkufizimi i saj mund të ishte kështu: “Perceptimi i diçkaje ashtu si është në realitet me një perceptim të sigurtë.”
Ndërsa në kuptimin terminologjik: Disa dijetarë kanë thënë se dija është të njohurit, e cila është e kundërta e injorancës. Ndërsa disa të tjerë thonë: “Dija është më e qartë se sa të pasurit nevojë për përkufizim.” Pra, dija e lavdëruar dhe pozitive është dija e Shpalljes, dija të cilën e ka zbritur Allahu. I Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Atij të cilit Allahut i do të mirën, Ai i jep atij kuptim (dije) në Fe.” Buhariu. Gjithashtu ai (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) thotë: “Pejgamberët nuk kanë lënë trashëgimi ar e argjend, por kanë lënë dijen dhe kushdo që e merr atë, ai ka trashëguar një pasuri të madhe.” Ebu Daudi dhe Tirmidhiu. Kështu që, dija fetare është ajo dije e cila është e lavdëruar dhe poseduesi i së cilës gjithashtu lavdërohet. Kërkimi i dijes fetare është farz kifaje – obligim i përgjithshëm; nëse ngrihet me të një numër i mjaftueshëm njerëzish, atëherë për të tjerët ai është sunet. Kërkimi i dijes mund të jetë edhe farz ajn – obligim i posaçëm për një person të caktuar, dhe kjo dallohet nëse kryerja e një adhurimi apo vepre të caktuar të cilën dikush kërkon ta kryejë, qëndron në të mësuarit e saj, në këtë rast ai e ka obligim që të mësojë se si ta adhurojë Allahun e Madhëruar me atë adhurim apo me atë vepër. Ndërsa përveç këtij rasti, dija është farz kifaje dhe kërkuesi i dijes duhet ta ndjejë se ai po ngrihet me kryerjen e një farzi kifai, me qëllim që ai të arrijë njësoj si shpërblimi i vepruesit të asaj dijeje pas njohjes respective të saj. (Shejh Uthejmini) shkëputur nga “Kitabul Ilm” i përkthyer nga vëllai ynë, Bledar Albani. (Sh.P.)
[4] - D.m.th. thirrja për tek ajo me të cilën erdhi i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem), për tek sheriati i Allahut të Madhëruar përfshi këtu tri ose katër kategoritë e saj, të cilat Allahu i Madhëruar i ka përmendur në Fjalën e Tij: “Ftoji (njerëzit o Muhamed) në Udhën e Zotit tënd me urtësi dhe me thirrje të ndershme dhe të bukur dhe bisedo me ta në mënyrën më të mirë.” [El Nahl, 125]. Dhe e katërta: Fjala e Allahut të Madhëruar: “Dhe mos diskuto me popujt e librave të parë, përveç se në një mënyrë që është më e mirë, përjashtuar ata që bëjnë padrejtësi nga mesi i tyre…” [El Ankebut, 46]. Nuk mundet të ngrihet kjo thirrje veçse me dije të sheriatit të Allahut dhe të jetë thirrja e bazuar me dije dhe syçelësi. Argument për këtë është Fjala e Allahut: “Thuaj: “Kjo është Udha ime; unë ju ftoj drejt Allahut me dije të sigurt, unë dhe kushdo që më ndjek mua. Lavdi i qoftë Allahut dhe unë nuk jam prej mushrikëve.” [Jusuf, 108]. Sferat e thirrjes janë të shumta ku prej tyre përmendim: Thirrja për tek Allahu i Madhëruar me anë të ligjëratave, nëpërmjet leksioneve, me anë të tubemive të dijes, thirrja për tek Allahu me anë të botimeve të librave fetarë, me anë të takimeve të posaçme etj. (Shejh Uthejmini).
[5] - Kushtet e thirrësit për tek Allahu:
01 - Sinqeriteti: Të jetë nijeti i thirrësit dhe qëllimi i tij i pastër, duke kërkuar me këtë vepër kënaqësinë e Allahut dhe shpërblimin e Tij. Gjithashtu, të ketë për qëllim këshillimin e njerëzve dhe nxjerrjen e tyre prej errësirës së shirkut për në dritën e teuhidit, me lejen e Allahut. Prandaj dhe në Kuran kur bëhet fjalë për thirrjen tek Allahu thuhet: “Dhe kush është më fjalë mirë se ai që fton për tek Allahu.” [Fuslilet, 33] “Thuaj: “Kjo është Udha ime; unë ju ftoj drejt Allahut.” [Jusuf, 108] “Dhe si ftues për tek Allahu me Vullnetin e Tij dhe si një llambë që shpërndan dritë.” [El Ahzab, 46] Pra, të jetë qëllimi për t’i ftuar njerëzit për tek Allahu dhe jo për syefaqësi.
02 - Dija: Allahu i Madhëruar thotë: “Thuaj: “Kjo është Udha ime; unë ju ftoj drejt Allahut me dije të sigurt.” [Jusuf, 108] Thirrësi duhet të jetë i ditur për atë në të cilën ai fton. I ditur në lidhje me Librin e Allahut, Kuranin dhe Sunetin e të Dërguarit të Tij (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem). Sepse ai mund të ftojë në diçka duke menduar se ajo është vaxhib ndërsa në të vërtetë ajo në sheriatin islam nuk është vaxhib, të ndalojë nga diçka duke menduar se është haram ndërsa ajo në të vërtetë nuk është haram apo sunetit t’i thotë bidat dhe bidatit sunet. Ibën el Kajjim (RahimehUllah) ka thënë: “Dija është: “Allahu thotë”, “I Dërguari thotë”, “Sahabët kanë thënë.” Dija është ajo: “Me anë të së cilës njihet Allahu i Madhëruar. Me anë të së cilës njihet teuhidi prej shirkut. Me anë të së cilës njihet suneti nga bidati. Me anë të së cilës njihet hallalli nga harami.” Me anë të së cilës njihet e vërteta nga e kota. “Dhe thuaj: “Zoti im! Ma shto mua dijen.” [Ta Ha, 114] Thirrja pa pasur dije është thirrje në injorancë dëmi i së cilës është shumë i madh. Transmetohet nga Xhabiri (radijAllahu ‘anhu) se ka thënë: “Dolëm në udhëtim dhe u godit një burr prej nesh me gur në kokë dhe u plagos.” Pastaj u bë xhunub dhe pyeti shokët e tij: “A mendoni se më lejohet mua që të marr tejemum?” Thanë: “Nuk e shohim të lejueshme për ty që të marrësh tejemum, përderisa ti je në gjendje që të lahesh. Ai u la dhe mbas kësaj vdiq.” Kur mbërritëm te i Dërguarit të Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) u njoftua për këtë që ndodhi, dhe tha: “E vranë Allahu i vraftë! A nuk ishte më mirë që të pyesnin nëse nuk e dinin, sepse shërimi i injorancës është pyetja. Me të vërtetë atij i mjaftone që të merrte tejemum.” Sahih, Ebu Daud 336 etj. I Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ishte që thoshte në dua: “O Zoti im, unë të kërkoj Ty dije të dobishme, furnizim të mirë si dhe punë të pranueshme.” Sahih, Ibën Maxhe 920, Ahmedi në “Musnedin.”
03 - Me urtësi dhe me mënyrën më të mirë: Duke u bazuar në Fjalën e Allahut të Madhëruar: “Ftoji (njerëzit o Muhamed) në Udhën e Zotit tënd me urtësi dhe me thirrje të ndershme e të bukur dhe bisedo me ta në mënyrën më të mirë.” [En Nahl, 125]
04 - Të punuarit me atë në të cilën ai (thirrësi) fton: Sepse thirrësi mund t’i ftojë të tjerët në punë të mira dhe vetë është prej atyre që nuk i vepron. P.sh. këshillon që namazin ta falin me xhemat dhe thotë hadithin e të Dërguarit të Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem): “Me të vërtetë namazi më i vështirë për munafikët është namazi i sabahut dhe i jacisë…” Buhariu, 657. Pastaj e gjen këtë person, i cili këshillon për faljen e namazit me xhemat, që të mos vijë në xhami për namazin e sabahut dhe të jacisë. Allahu i Madhëruar thotë: “O ju që keni besuar! Pse e thoni atë që nuk e bëni? Më e urryera është tek Allahu ajo që ju të thoni atë që nuk e bëni.” [Es Saf, 2-3]
Dhe së fundi: Durimi gjatë thirrjes. Duke u bazuar në Fjalën e Allahut: “Dhe ti bëj durim, se durimi yt është vetëm prej Allahut.” [En Nahl, 127] (Sh.P.)
[6] - Fjala e Tij “Përveç atyre që besojnë” është për qëllim dija, sepse besimi nuk mund të jetë vetëm se me dije.
Fjala e Tij “dhe punojnë mirësi e drejtësi” është për qëllim puna me këtë dije.
Fjala e Tij “këshillojnë njëri-tjetrin për të vërtetën” është për qëllim thirrja.
Fjala e Tij “e këshillojnë të jenë të durueshëm.” Durimi ndaj dëmeve. Kjo sure e shkurtër i përmban të katër çështjet. Dhe Lukmani (‘alejhis–selam) kur birit të tij i tha: “O biri im! Fale rregullisht namazin, urdhëro për punë të mira dhe ndalo nga të këqijat si dhe bëj durim për çfarëdo që të bie e të ndodh. Vërtet që këto janë disa nga detyrimet e rëndësishme.” [Lukman, 17]. Pasi ai e këshillon të birin që të urdhërojë për punë të mira dhe të ndalojë nga të këqiat tha: “si dhe bëj durim për çfarëdo që të bie e të ndodh.” Sepse ai i cili urdhëron për punë të mira, ndalon nga të këqiat dhe fton për tek Allahu, ai (thirrësi) gjatë kësaj do të bëhet subjekt i sulmeve dhe dëmeve nga njerëzit, prandaj ai ka nevojë për durim gjatë kësaj thirrje për tek Allahu i Madhëruar. Kjo është fjala e shejh Feuzanit (hafidhahUllah) shkëputur nga “Muhadaratun fil akideti ued dauah.”
[7] - Buhariu (RahimehUllah) është argumentuar me këtë ajet, për obligimin e të filluarit me dijen para fjalës dhe punës. Ky argument fetar tregon se njeriu në fillim duhet të mësojë pastaj të punojë. Këtë gjë e mbështet edhe logjika e shëndoshë, pasi fjala dhe vepra nuk është e saktë dhe e pranuar derisa të jetë në përputhje me sheriatin, dhe nuk mundet që njeriu ta dijë nëse puna e tij (që bën) është në përputhje me sheriatin veçse nëpërmjet dijes. (Shejh Uthejmini).
[8] - D.m.th. Allahu i Lartësuar na dërgoi neve, këtij umetit, umetit të Muhamedit (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) të dërguar që të na i lexojë ajetetet e Zotit tonë, të na pastrojë neve, të na mësojë Librin dhe Urtësinë (Kuranin dhe sunetin) ashtu siç dërgoi edhe (te popujt) para nesh të dërguar. Allahu i Madhëruar thotë: “Dhe nuk ka pasur asnjë popull që të mos ketë shkuar mes tyre këshillues.” [El Fatir, 24] Dhe është mëse e nevojshme që Allahu i Madhëruar t’i dërgojë çdo populli këshillues për t’iu ngritur atyre argumenti, si dhe t’i mësojnë njerëzit sesi ta adhurojnë Allahun ashtu siç Ai do dhe është i kënaqur me të. Allahu i Madhëruar thotë: “Vërtet, Ne të kemi frymëzuar ty siç frymëzuam Nuhin dhe pejgamberët pas tij. Ne gjithashtu frymëzuam Ibrahimin, Ismailin, Is’hakun, Jakubin dhe al Asbat (dymbëdhjetë bijtë e Jakubit), Isain, Ejubin, Junusin, Harunin dhe Sulejmanin. E Daudit Ne i dhamë Zeburin. Ka të dërguar që Ne t’i kemi përmendur më parë, ka edhe të dërguar që Ne nuk t’i kemi përmendur ty, dhe Musait Allahu i foli drejtpërdrejtë me fjalë. Të dërguar si përgëzues dhe si paralajmërues në mënyrë që njerëzimi të mos ketë më arsye për t’u shfajësuar ndaj Allahut pas të dërguarve. Dhe Allahu është kurdoherë i Gjithëfuqishëm, më i Urti Gjithëgjykues.” [En Nisa, 163-165] Ne nuk mundemi që ta adhurojmë Allahun me atë që Ai do dhe është i kënaqur veçse me anë të rrugës së të dërguarve (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem). Për arsye se ata janë të cilët na sqaruan neve çfarë Allahu do, me çfarë Ai është i kënaqur dhe me çfarë ne mund të afrohemi tek Ai. Për këtë arsye është prej urtësisë së Allahut të Madhëruar që dërgoi për krijesat të dërguar përgëzues dhe qortues. Argument i kësaj është Fjala e Allahut të Madhëruar: “Vërtet që Ne ju kemi çuar juve të Dërguar për të dëshmuar mbi ju, ashtu siç çuam të Dërguar te Faraoni. Por Faraoni nuk iu bind të Dërguarit, andaj Ne e mbërthyem atë me ndëshkim të ashpër.” [El Muzemil, 15-16] (Shejh Uthejmini).
[9] - Këtë rregull e përfitojmë nga Fjala e Allahat të Madhëruar: “Dhe bindjuni Allahut dhe të Dërguarit që të mund të mëshiroheni. Dhe nxitoni në rrugën e faljes nga Zoti juaj dhe drejt xhenetit të gjërë sa hapësira e qiejve dhe e tokës, i përgatitur për muttekunët.” [Al Imran, 132-133]. Dhe prej Fjalës së Allahut të Madhëruar: “Kushdo që i bindet Allahut dhe të Dërguarit të Tij do të pranohet në kopshtet e xhenetit nën të cilin rrjedhin lumenj për të banuar atje dhe ky është ngadhënjimi madhështor.” [En Nisa, 13]. Dhe prej Fjalës së Allahut të Madhëruar: “Dhe kushdo që i bindet Allahut dhe të Dërguarit të Tij, i frikësohet Allahut dhe i përkushtohet Atij, të tillët janë ata të fituarit.” [En Nur, 52]. “Dhe kushdo që i bindet Allahut dhe të Dërguarit të Tij, me të vërtetë që ka arritur fitoren më të madhe.” [El Ahzab, 71]. Ajetet në lidhje me këtë janë të shumta. Ndërsa prej fjalës së të Dërguarit të Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem): “I gjithë umeti im do të futet në xhenet përveç atij që refuzon.” I thanë: “O i Dërguari i Allahut, kush është ai që refuzon? ” Tha: “Kush më bindet mua do të hyjë në xhenet dhe kush më kundërshton do të hyjë në zjarr.” Transmeton Buhariu në “Të kapurit pas Kuranit dhe Sunetit” 7280/ Fet’h. (shejh Uthejmini).
[10] - Gjithashtu këtë rregull e përfitojmë nga Fjala e Allahut të Madhëruar: “Dhe kushdo që nuk i bindet Allahut dhe të Dërguarit të Tij dhe i kalon kufijtë e Tij, Ai do ta flakë atë në zjarr për të banuar atje dhe për të do të ketë ndëshkim poshtërues.” [En Nisa, 14]. “Dhe kushdo që nuk i bindet Allahut dhe të Dërguarit të Tij, padyshim që ka humbur në gabim të qartë.” [El Ahzab, 36]. Po ashtu Fjala e Allahut të Madhëruar: “Dhe kushdo që kundërshton Allahun dhe të Dërguarin e Tij, atëherë vërtet që për të është zjarri i xhehenemit për të banuar në të përgjithmonë.” [El Xhinë, 23]. Ndërsa nga fjala e të Dërguarit të Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) është hadithi i mësipërm: “Dhe kush më kundërshton do të hyj në zjarr.” (Shejh Uthejmini).
[11] - D.m.th. Besimi i pastër Islam në Një Zot të Vetëm. (Sh.P.)
[12] - D.m.th të gjitha llojet e adhurimit siç janë ato që u përmendën më sipër edhe të tjera përveç tyre, janë vetëm për Allahun e Madhëruar i Cili nuk ka shokë. Pra, nuk lejohet që këto adhurime të kryhen për tjetër kënd përveç Tij. (Shejh Uthejmini).
[13] - Imam Albani (RahimehUllah) e ka vlerësuar të dobët këtë hadith. Shiko hadithin me nr. 3003 “Sahihu ue Daifi el Xhami es Sagir.”
[14] - Hadith sahih, e ka nxjerr Tirmidhiu në “Sifatu el Kijameh” me nr. 2516. E ka saktësuar hadithin imam Albani (RahimehUllah) në “Sahihu el Xhami” me nr. 7957
[15] - Muslimi 1978
[16] - Argument për këtë është fjala e të Dërguarit të Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) në hadithin të cilin e transmeton prijësi i besimtarëve, Umer bin Hatabi (radijAllahu ‘anhu) kur erdhi Xhibrili dhe e pyeti të Dërguarin e Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) për: Islamin, Besimin dhe Ihsanin. I Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) i sqaroi këto dhe tha: “Ky ishte Xhibrili, ju erdhi që tua mësonte fenë tuaj.” (shejh Uthejmini).
[17] - Prej rrugës së pasuesve të sunetit është se: Besimi është fjalë (pohimi i shehadetit), vepër (kryerja e kushteve të Islamit) dhe njohje (besim me zemër); shtohet me bindje e devotshmëri dhe pakësohet me gjynahe. Ku më e larta e tij (besimit) është fjala la ilahe il lAllah – Nuk ka të adhutuar tjetër me të drejtë përveç Allahut, ndërsa më e ulta është largimi i ndonjë pengese nga rruga. Ashtu siç ka ardhur në hadithin e saktë ku i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) thotë: “Besimi është shtatëdhjetë e disa degë, më e larta prej tyre është fjala “La ilahe il lAllah” dhe më e ulëta është largimi i një pengese nga rruga, edhe turpi është një prej degëve të besimit.” Buhariu 9 dhe Muslimi 35. Na ka treguar El Humejdi se ka thënë: Na ka treguar Jahja bin Selim se ka thënë: Kam pyetur Sufjan eth Theurin në lidhje me besimin? Tha: “(Besimi është) fjalë dhe vepër.” Pyeta Ibën Xhurejxh dhe tha: “(Besimi është) fjalë dhe vepër.” Pyeta Muhamed bin Abdullah bin Amër bin Uthman, dhe tha: “(Besimi është) fjalë dhe vepër.” Pyeta Naif bin Umer el Xhumhi, dhe tha: “(Besimi është) fjalë dhe vepër.” Pyeta Malik bin Enes, dhe tha: “(Besimi është) fjalë dhe vepër.” Pyeta Fudejl bin Ijad, dhe tha: “(Besimi është) fjalë dhe vepër.” Pyeta Sufjan bin Ujejneh, dhe tha: “(Besimi është) fjalë dhe vepër.” Hasen “Esh Sheriah” imam El Axhurrij (Sh.P.)
[18] - Ibën el Kajjim (RahimehUllah) thotë: Dolën disa gënjeshtarë në kohën tonë, të cilët pretendojnë se kanë dituri dhe duan të lavdërohen me diçka që ata nuk e posedojnë. Këta pretendojnë se i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) e ka ditur se kur do të ndodhë Kiameti. U themi atyre: I Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) i tha Xhibrilit (‘alejhis–selam): “I pyeturi nuk di më shumë se sa ai që pyet.” Ata e shtrembërojnë kuptimin e saj duke thënë: “Se i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka patur për qëllim me këtë përgjigje se vetëm unë dhe ti (Xhibrili) e dimë se kur do të bëhet Kiameti.” Dhe kjo është prej injorancës më të madhe dhe shrembërim i shëmtuar. I Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ishte më i dituri në lidhje me Allahun dhe nuk mund t’i thonte një personi që s’e njihte; se vetëm unë dhe ti e dime. E nuk ngelet vetëm që këta injorantë të thonë se i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) e njihte se ai ishte Xhibrili. Por i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka thënë dhe ai (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) është më i vërteti dhe besniku në thënie: “Pasha Atë në Dorën e të Cilit është shpirti im, në çdo formë që më ka ardhur Xhibrili e kam njohur përveç kësaj forme.” Hadithi gjendet tek “Musnedi” i imam Ahmedit 1/314-315 (ح315). Ahmed Shakir ka thënë: “Isnadi (zinxhiri) i këtij hadithi është Sahih.” I Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) e ka marrë vesh pas disa ditësh se ai që e pyeste ka qenë Xhibrili (‘alejhis–selam). Shkëputur nga “Eshratus Sa’ah” Jusuf el Uabil. (Sh.P.)
[19] - Hadithin e ardhjes së Xhibrilit tek i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) e ka nxjerr Buhariu dhe Muslimi prej hadithit të Ebu Hurejrës (radijAllahu ‘anhu). Buhariu e ka nxjerrë në: “El Iman” 1/114 dhe në “Et Tefsir, Suratu Lukman” 8/513 si dhe Muslimi në “El Iman” 1/40. Gjithashtu prej hadithit të Umer bin El Hatabit (radijAllahu ‘anhu) e ka nxjerrë Muslimi, Ibën Huzejme në “Sahihun” e tij 1/3-4, Ibën Hibbani 1/389, autorët e suneneve si dhe imam Ahmedi në “Musnedin” e tij 1/27-28, 51-53 dhe 2/107 dhe 406. (Sh.P.)
[20] - D.m.th. prej tri parimeve të cilat çdo njeri e ka detyrë njohjen e tyre dhe ato janë; njohja e Zotit nga ana e robit, e fesë dhe e të Dërguarit.
Parimi i tretë: është njohja e të Dërguarit (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) përmban pesë çështje:
E para: Njohja e prejardhjes së tij dhe ai për nga prejardhja është njeriu më fisnik. Ai është Hashimi, Kurajshi, Arab. Ai është Muhamed bin Abdullah bin Abdul Mutalib bin Hashim.
E dyta: Njohja e moshës së tij (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem), vendlindjes së tij (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) dhe migrimit të tij, ashtu siç e sqaron dhe vetë shejhu me fjalët e tij: “Dhe ai (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) jetoi 63 vjeç, vendi i tij i lindjes ishte Meka dhe migroi (bëri hixhret) për në Medine.” Pra, ai u lind në Meke dhe qëndroi në të 53 vjet, pastaj bëri hixhret për në Medine dhe qëndroi në të dhjetë vitet e fundit të jetës së tij Ai ndërroi jetë në muajin Rabie el Euel të vitit njëmbëdhjetë mbas emigrimit.
E treta: Njohja e periudhës së jetës së tij si i dërguar dhe ajo është 23 vjet. I zbriti Shpallja atij (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) për herë të parë në moshën dyzetë vjeçare ashtu siç ka thënë njëri prej poetëve të tij:
Ai ishte dyzetë vjeç
kur dielli i profetësisë në Ramazan shkëlqeu
E katërta: Me çfarë ai (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) u bë Profet dhe më çfarë u bë i Dërguar? U bë Profet (Nebij) në kohën që i zbriti atij Fjala e Allahut të Madhëruar: “Lexo! Me emrin e Zotit tënd, i Cili krijoi (çdo gjë). Ka krijuar njeriun nga alak (copë gjaku e mpiksur në mitrën e nënës). Lexo! Dhe Zoti yt është më i Begati Dhurues. Ai që e mësoi (njeriun) të shkruajë me pendë. Ai i mësoi njeriut atë që nuk e dinte.” [El Alak, 1-5]. Pastaj u bë i Dërguar (Rasul) në kohën që i zbriti Fjala e Allahut të Madhëruar: “O ti i mbështjellur në rroba! Ngrihu dhe këshillo! Dhe madhëroje Zotin tënd! Dhe rrobat e tua i pastro! Dhe larg nga idhujt qëndro! Dhe mos jep (me qëllim) për të marrë më shumë! Dhe për hir të Zotit tënd, duro!” [El Muddethir, 1-7].
Mbas kësaj i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) filloi t’i thërrasë njerëzit për në fenë e Allahut të Madhëruar duke zbatuar urdhërin e Tij.
E pesta: Me çfarë u dërgua dhe për çfarë? U dërgua me teuhidin e Allahut të Madhëruar dhe me Sheriatin e Tij, i cili përfshin në vetvete zbatimin e urdhëresave dhe lënien e ndalesave. Ai (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) u dërgua mëshirë për të gjithë krijesat për t’i nxjerr prej errësirës së shirkut, kufrit dhe injorancës për në dritën e dijes, besimit dhe teuhidit. Në mënyrë që ata me këtë të fitojnë mëshirën e Allahut, kënaqësin e Tij dhe të shpëtojnë prej dënimit dhe zemërimit të Tij. (Shejh Uthejmini).
[21] - Allahu i Madhëruar e urdhëroi të Dërguarin e Tij (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) me hixhret për në Medine, sepse banorët e Mekes e ndaluan atë për ngritjen e thirrjes së tij. Dhe në muajin Rabia el Euel të vitit 13 të dërgimit të tij mbërriti i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) për në Medine si muhaxhir prej Mekes, vendit të parë të Shpalljes, vendi më i dashur tek Allahu dhe i Dërguari i Tij. Doli prej Mekes si migrues me lejen e Zotit të tij pasi qëndroi në të 13 vjet duke shpallur Mesazhin dhe duke thirrur në të me syçelësi. (Shejh Uthejmini).
[22] - Mesa duket shejhu (RahimehUllah) këtë fjalë të El Begauijut e ka marrë me kuptimin e saj (dhe jo shprehimisht). Gjithnjë, nëse ai e ka shkëputur atë prej tefsirit të El Begavijut, pasi kjo fjalë shprehimisht nuk përmendet në tefsirin e tij ku ai shpjegon ajetin e lartpërmendur. (Shejh Uthejmini).
[23] - Sahih, e ka njerë Ebu Daud në “El Xhihad” me nr. 2479, Ahmedi vëll. II/ 192. E ka saktësuar hadithin imam Albani (RahimehUllah) në “Sahihu el Xhami” 7469
[24] - Shejhu (RahimehUllah) na bën të qartë në këtë fjali, se njerëzit nëse vdesin do të ringjallen. Allahu i Madhëruar do t’i ringjallë ata të gjallë pas vdekjes së tyre për t’i shpërblyer. Ky pra, është rezultati i dërgimit të të dërguarve, që njeriu të punojë për këtë ditë, ditën e Ringjalljes dhe të Grumbullimit. Ditë, të cilën Allahu i Madhëruar e ka përmendur: “Atëherë si do të mundeni ju ta mënjanoni ndëshkimin në qoftë se mohoni e nuk besoni, Ditën e cila do t’i bëjë fëmijët të thinjur. (Ditë) në të cilën qielli do të çahet? Sigurisht që premtimi i Tij patjetër që do të përmbushet.” (El Muzemil, 17-18). Kjo fjali na bën me shenjë për besimin në ringalljen me të cilën është argumentuar edhe shejhu (RahimehUllah) me këto dy ajetet e mësipërme. (Shejh Uthejmini).
[25] - Kush e përgenjështron ringjalljen ai është jobesimtar, duke u bazuar në Fjalën e Allahut të Madhëruar: “Dhe thonin: “Nuk ka më jetë tjetër përveç kësaj që jemi në këtë botë dhe se kurrë nuk do të ringjallemi më. Vetëm sikur t’i shihje kur të sillen se si rrinë para Zotit të tyre! Ai do t’u thotë: “A nuk është kjo (Ringjallja) e vërtetë?” Ata do të thonë: “Po, për Zotin tonë!” Pastaj Ai do t’u thotë: “Kështu pra, shijoni dënimin, sepse kurrë nuk besuat.” (El Enam, 29-30). Po ashtu Fjala e Allahut: “Mjerë atë Ditë për përgënjeshtruesit! Ata që përgënjeshtrojnë Ditën e Shpërblimit. Dhe askush nuk mund ta përgënjeshtrojë atë, përveç çdonjërit prej atyre që kalojnë çdo kufi! Kur i këndohen atij vargjet Tona ai thotë: “Përralla të të parëve!” Jo, kurrë nuk është kështu! Por në zemrat e tyre ka mbulesë të cilën ata e patën fituar. Dhe për më tepër! Sigurisht që ata do të mbulohen (që të mos shohin dot) nga të parët Zotin e tyre atë Ditë. Pastaj, padyshim që do të hyjnë patjetër dhe do të shijojnë flakën e zjarrtë të xhehenemit. Pastaj do t’u thuhet atyre: “Ky është ai që ju gjithnjë e mohuat!” (El Mutafifin, 10-17). Dhe shejhu (RahimehUllah) u argumentua me Fjalën e Allahut të Madhëruar: “Ata që nuk besuan…” ajeti. (Shejh Uthejmini).
[26] - Sahih, e ka njxerr Tirmidhiu në “El Iman” 2616, Ibën Maxheh në “El Fitne” 3973. E ka saktësuar hadithin imam Albani (RahimehUllah) në “Sahihu el Xhami” 5136.